Artık ışık hızında yaşıyoruz ama ışığın güzelliğine yetişebiliyor muyuz bilmiyorum. Nedense güneş yükseldikçe, dünya kendisinin ve güneşin çevresinde döndükçe hava aydınlanacağına bir karanlık kaplıyor her yanı. 21. yüzyıl mucizesinin, 2000'li yılların yeni umutlar getireceğini sanmıştık. Şimdilik yalnızca yeni acılar ve belirsizlikler getirmişe benziyor. Oysa insana ve doğaya, yaşamın tüm biçimlerine ve evrenin sonsuzluğuna gerekli saygıyı gösterecek, birbirimizi anlayıp sevecek olgunluğa çoktan erişmiş olmamız gerekmez miydi?
Yaşamlarımız artık çok hızlı. Durup düşünecek, birbirimizi görecek, yazılanları araştırıp okuyup inceleyecek zamanımız yok. Dünyayla tanıştığım yıllarda kitaplarıyla yaşamımda çok özel bir yer edinmiş Orhan Kemal gibi bir ortak yanımız olmasa, belki Mazlum Vesek'i de hiç tanımamış olurdum.
"Hep iyiliği yazdı ‘Orhan Kemal’ " diyerek hep iyiliği tanıtmaya çalışan Mazlum Vesek, 13 Eylül 2017'de Orhan Kemal'i anlatmış.
"Türk edebiyatının en önemli yazarlarından Orhan Kemal, 15 Eylül 1914’te Ceyhan’da dünyaya geldi. Yazarın zengin yazın dünyasına uzanmak istedik…"
Mazlum Vesek'le konuşarak veya yazarak, düzenli ve sürekli bir söyleşimiz olmadı. Okuduklarımızdan kalan, düşündüklerimize ve yaşadıklarımıza yön veren bir ortaklık gizli bir iletişimi başlatmış olmalı. 23 Kasım 2016'da Mehmet Arat şöyle yazmış:
"Sanırım kitaplar kadar insanları yakınlaştıran pek az şey bulunur. Radikal Kitap'taki yazınızı görünce size bir 'Merhaba' demek istedim. Orhan Kemal için ne yazılsa azdır diye düşünüyorum. 'Günümüzün Murtaza'larının romanları yazılabiliyor mu, aynı güçte oluyor mu?' diye de aklımdan geçti."
Bir de yorum yapmışım:
"İnternet yaygınlaşmaya başladığında çok daha olumlu gelişmeler başlatacağını, insanları geliştirip birbirine yakınlaştıracağını ummuştum. Şimdilik pek de düşündüğüm gibi gitmiyor. Sanırım iletişim araçlarının daha nitelikli ve etkin kullanılması gerekiyor."
Aynı gün Mazlum Vesek yanıtlamış:
"Günün yorgunluğu içinden böylesi güzel satırları okumak güç verdi bana."
Mazlum Vesek'in Orhan Kemal’in oğlu araştırmacı-yazar Işık Öğütçü’nün kitabı "Orhan Kemal: Sessizlerin Sesi" eline geçince 2014'te yazdığı bir yazı da dikkatimi çekmiş:
"Kitapta meraklı okuru heyecanlandıracak çok özel başka fotoğraflar da var. Orhan Kemal’in romanlarında söz ettiği 'mavi tulumlu' bilinçli ustalarının sürekli uğradığı ve buluşma yeri haline getirdiği Çaycı Nadir de (Bulunmaz) karşımıza çıkıyor. Eskici ve Oğulları romanında bu çay ocağı uzun uzun tarif edilir ve Orhan Kemal’in ustaları da konuşturulur." (2)
Mazlum Vesek kitabın Orhan Kemal’in dostlarının da buluşma yeri olduğunu söylemiş. "Fikret Otyam, Halit Kıvanç, Yaşar Kemal, Ahmed Arif, Leyla Erbil, Sait Faik, Haldun Taner ve daha niceleri siyah beyaz yıllar içinde dostça gülümsüyorlar" demiş.
Çağdaş Sanatlar Merkezi'nde bu ay, 2015 yılında hayatını kaybeden Fikret Otyam anısına düzenlenen “Bitmeyen Bir Yolculuk: Gide Gide Fikret Otyam’ın Ardından” adıyla bir sergi açılmış, sergide 55 sanatçı fotoğraflarıyla yer almış. (3)
....
3 Aralık 2016'da "Kitaplar, Fuarlar, İnsanlar" başlığı altında yazmışım:
Mazlum Vesek "Murtaza'yı ilk defa 15 yıl önce okudum. Geçen zaman içinde herhalde bir 15 defa okudum" demiş. Ben 15 kez okumadım ve okuduktan sonra kaç 15 yıl geçtiğini bilmiyorum. Mazlum Vesek, "Murtaza zihniyeti ki, doğanın döngüsüne bile karar veren bir zihniyettir" demiş. Sistemin sevimli, yoksul bekçilerinin yaşama daha farklı bakabilmeleri, doğanın tadını çıkarabilmeleri acaba kaç 15 yıl geçmesi gerekir? (4,5)
24 Ocak 2017'de Mazlum Vesek'in "Işık Öğütçü ‘Unutulmuş Öyküler’ ile Orhan Kemal ilgili bilgilerimizi gözden geçirmemizi sağlıyor" ve "Öğütçü’nün, babası Orhan Kemal’e dair bugüne kadar gün yüzüne çıkardığı eserler, edebiyat tarihimizde de dipnot olarak ekleniyor" dediği yazısını (6) okurken "Babalar ve Oğullar" üzerine düşünmüştüm.
Mehmet Raşit ve Işık Öğütçü, Erdal ve Can Öz. Edebiyatta veya yaşamın sonsuz alanlarından birinde buluşup izler bırakan babalar ve oğullar. Mehmet Raşit Öğütçü "yabancı rejimler lehine propaganda ve isyana muharrik" suçundan yargılanmış, 27 Ocak 1939'da beş yıla hüküm giymiş. Kayseri, Adana ve Bursa cezaevlerinde yatmış. Erdal Öz, 12 Mart 1971 müdahalesiyle başlayan ara rejim döneminde siyasal görüşlerinden dolayı üç kez tutuklanmış ama yargılanma sonucunda aklanmış. Yaralısın (1974) adlı romanıyla Orhan Kemal Roman Armağanı'nı kazanmış. Işık Öğütçü’nün, babası Orhan Kemal’e dair bugüne kadar gün yüzüne çıkardığı eserler. (7) Babasının günlüklerini okurken ödediği bedelden söz eden Can Öz. (8) Babalar ve oğullar. Geçmiş ve gelecek. Işığın özü. Umut. İzlenen politikaların ağır baskısını tarih boyunca hissetmiş düşünürler ve sanatçılar. İnsanı ve özgürlüğü savunacak bir politika olabilir, destek görebilir mi? Yoksa artık tek çıkış yolu, "Apolitikliğin Politikası" mıdır? Politiklik artık normalliği ve insanlığı hedef almaya başlıyorsa, tek geçerli politika bu olabilir mi?
Mazlum Vesek, "Işık Öğütçü ‘Unutulmuş Öyküler’ ile Orhan Kemal ilgili bilgilerimizi gözden geçirmemizi sağlıyor", "Kitap, Orhan Kemal’in ilk defa okuyacağımız öykülerine de yer veriyor" demiş. Işık Öğütçü’nün çalışmasında Orhan Kemal'in farklı dergi ve gazetelerde yayınlanan birçok öyküsünün ilk kez okunduğunu, yazarın bu öykülerin bir kısmını ileride gözden geçirerek ‘Baba Evi’ ve ‘Avare Yıllar’ romanlarını ortaya çıkardığını belirtmiş.
....
"Yazdıklarıyla bu topraklarda sürüp giden hayata ayna tutan usta yazar Orhan Kemal, 2017 yılı boyunca, Nilüfer Belediyesi Kütüphane Müdürlüğü’nün düzenlediği söyleşiler, okumalar, dinletiler, atölyeler, yarışmalar ve sergilerde, toplumun tüm kesimleriyle" buluşmuş. (9).
Nilüfer'de '2017 Yılın Yazarı Orhan Kemal' etkinlikleri kapsamında düzenlenen Öykü Ödülü de sahibini bulmuş. Öykü Ödülü, Türkiye ve yurtdışından büyük ilgi görmüş. Yarışmaya 376 kişi toplam 752 öyküyle başvurmuş. Seçici Kurul’da yer alan Semih Gümüş, Nahit Kayabaşı, Behçet Çelik, Sine Ergün ve Şafak Pala gönderilen öyküleri titizlikle değerlendirmiş. Yapılan değerlendirme sonucunda Ahmet Fenar, işlenmiş bir temayı farklı biçimde ele alışı, etkili anlatımı, gerçekliği kendi doğallığı içinde yansıtması nedeniyle 2017 Yılın Yazarı Orhan Kemal Öykü Ödülü’ne değer görülmüş. (10)
Etkinlikler yazar, sanatçı ve akademisyenlerin katıldığı ‘Sokağın Aynası Orhan Kemal Sempozyumu’ ile sona ermiş olmalı. (11) Yazar ve akademisyen Erendiz Atasü, sempozyumun ilk oturum konuşmacısıymış. “Orhan Kemal: Sosyalist ve Hümanist” adlı oturumda şöyle demiş: “Onun eserlerinde toplumun tüm kesimleri yer almaktadır. Orhan Kemal ele alacağı malzemesini bir sosyalist bakış açısıyla incelerdi. Gerçekliğin sadece resmini çekmekle kalmaz röntgenini de çekip önünüze koyardı. Çok çeşitli karakter ve olaylar yaratmıştır. O eserlerinde gerçekçidir ve acı kitaplar yazmıştır. Onun yapıtlarında belgesel değer vardır. Onu büyük yazar yapan sadece eserleri değil, insan sevgisine sahip olması da vardır.” (12)
....
"Mazlum Vesek'le Bir Orhan Kemal Söyleşisi" dedim, kendim oturup yazdım. Yazarken biraz fazla mı uzatıp dağıtıyorum? Yoksa düşündüklerimi konuşurak yeterince anlatamamanın acısını mı çıkarıyorum? Sözlerimiz ağzımızdan çıktığı anda uçup giderken, yazabildiklerimiz bilgi yığınlarının içine gömülüp kayboluyor. Bu acımasız, hızlı ve gittikçe hızlanan dünyada sesimizin duyulabildiğini hissedersek rahatlıyoruz, küçük bir sevinç yaşayıp güç kazanıyoruz.
Orhan Kemal'in bıraktığı ışıkların dünyaya yayılıp her yanı kaplaması için, kaç mazlumun uğradığı haksızlıkları anlayıp görmesi gerekir? Aydınlık bir gelecek nerede bulunabilir?
1. Mazlum Vesek, Hep iyiliği yazdı ‘Orhan Kemal’, http://www.egetelgraf.com/hep-iyiligi-yazdi-orhan-kemal/,13 Eylül 2017
2. Mazlum Vesek, Siyah beyaz Orhan Kemal’e yakışıyor, http://kitap.radikal.com.tr/makale/haber/siyah-beyaz-orhan-kemale-yakisiyor-409477, 14.11.2014
3. Gide Gide Fikret Otyam’ın Ardından, http://www.cankaya.bel.tr/news/8292/Gide-Gide-Fikret-Otyamin-Ardindan/, 03 Aralık 2017
4. kitaplar-fuarlar-insanlar, http://mehmetarat.blogspot.com.tr/2016/12/kitaplar-fuarlar-insanlar.html
5. Mazlum Vesek, İngilizce konuşan Murtaza, http://kitap.radikal.com.tr/makale/haber/ingilizce-konusan-murtaza-434848
6. Mazlum Vesek, Orhan Kemal ezberimizi bozan öyküler, http://kitap.radikal.com.tr/makale/haber/orhan-kemal-ezberimizi-bozan-oykuler-435050
7. Işık Öğütçü/Mazlum Vesek, Anadolu'nun Görkemli Macerası - Orhan Kemal, Skylife, http://www.orhankemal.org/links3/1115.htm, Nisan 2013
8. Can Öz, Erdal Öz'ün günlüklerini anlatıyor, www.youtube.com/watch?v=NSyg9mezlvg
9. Nilüfer’de 2017 yılının yazarı Orhan Kemal, http://www.nilufer.bel.tr/haber-4238-niluferde_2017_yilinin_yazari_orhan_kemal, 24.01.2017
10.Orhan Kemal Öykü Ödülü’nün sahibi belirlendi, http://www.nilufer.bel.tr/haber-5005-orhan_kemal_oyku_odulunun_sahibi_belirlendi, 27.10.2017
11. Sokağın Aynası Orhan Kemal Sempozyumu yazar ve sanatçıları buluşturacak,
http://www.nilufer.bel.tr/haber-5095-sokagin_aynasi_orhan_kemal_sempozyumu_yazar_ve_sanatcilari_bulusturacak_, 28.11.2017
12. Orhan Kemal bu sempozyumda tüm yönleriyle ele alınıyor, http://www.nilufer.bel.tr/haber-5119-orhan_kemal_bu_sempozyumda_tum_yonleriyle_ele_aliniyor, 09.12.2017
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder